proje için fikir: abartılı ifade

Eda'nın projesini düşününce aklıma geldi, ama her projede kullanılabilecek bir teknik bence.  yıllar önce katıldığım bir workshoptan. mevcut halin bir fotoğrafı, ve üstüne eskiz koyup bir müdahale ya da photoshop üzerinden bir müdahale. ne yapmak istediğini belli etmesi yeterli, çok cilalı bir şey olmasına gerek yok. 

Eda'nın projesinde mevcut durum (okunabilir/legiable değil)... bunun ifadesinde çıplak foto ya da neden okunamaz olduğunu göstermek, okunabilirliği engelleyen öğeleri abartılı bir şekilde ifade etmek için kullanılabilir. ya da mevcut durumu iyileştiren, okunabilir hale getiren bir müdahale önerisi olabilir (yanlardaki betonarme binaların silinmesi, traşlanması gibi ya da daha radikal, abartılı müdahaleler). her iki durum için de kullanılabilir (mevcut, sonrası). 

aşağıdaki görsellerde tema başkaydı. green path gibi bir şeydi. sizde tema başka, bu temaya göre bir şey üreteceksiniz. hızlı eskiz, fotoğrafını çekme, transparan hale getirme ve resmin üstüne yerleştirme... yani bu ba tür eskizler fazlasıyla yeterli olur bence proje için. workshop style derken kastettiğim bunlardı. kafanızda bir şey var, onu görselleştiriyorsunuz, başkalarının anlayabileceği, fikir sahibi olacağı bir düzleme getiriyorsunuz.... 

örnek pafta yükleme klasörü

derste konuştuğumuz örnek pafta yükleme klasör'ünü açtım. içine ilk bulabildiğim örnekleri attım. linki tıklayan herkes yükleme yapabiliyor (yükleme için sign in gerekiyor sanırım sadece).  blogun sağında, ders programı linkinin üzerinde örnek pafta yükleme klasörü diye bir link var oraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. 

dosya isimlerinin başına [tolga] ekledim benim eklediklerim belli olsun diye. siz de karşınıza çıkan iyi örnekleri buraya yükleyebilirsiniz, yükleseniz çok iyi olur (dosya ismini benim verdiğim formatta vererek, başına isminizi yazarak]

önümüzdeki hafta

arkadaşlar önümüzdeki hafta pafta konusuna ağırlık verelim. iki şey getirin sınıfa: 

a) derste bahsettiğimiz gibi, taslak, bitmemiş ama üzerinde konuşabileceğimiz eskizler olsun. herkesin en az bir, tercihen birden fazla paftası olsun yanında (tekrar olucak ama: bitmemiş, taslak, kafanızda ne olduğunu anlamamıza, üzerinde konuşabilmemize imkan verecek). geleneksel analizlere benzemeyen (çalıştığınız alana özgü, çalıştığınız temaya özgü, size özgü), seçtiğiniz temayı yansıtan bir analiz. muhtemelen büyük bir alan genelinde değil, o alan içinden bir kesit yani bir sokağı/aksı baz alan (funda'nınki gibi) ya da büyük alan içinde bazı özellikli alanları merkezine alan, oralara zoomlayan (bahar'ınki gibi) (eda'nın projesinde örneğin ikisi de olabilir, bir aksı da alabilir, farklı keşisim noktaları da alabilir alanın farklı yerlerinde, yani farklı yerlerden sample/örneklem almış gibi, oraya zoom yapıyor ve derinlemesine inceliyor). 

b) funda'nın derste gösterdiğine benzer başkalarının yaptığı işler getirin. sizin çalışmanızda kullanabileceğiniz, esinlenebileceğiniz. daha önce katıldığınız workshoplar varsa buradaki işlere bakın. başka workshoplara bakın. sadece koruma ile ilgili değil genel olarak başka konularla ilgili de, o konuların,temaların nasıl ifade edildiğine bakın, örnekler bulmaya çalışın. pinterest, google images vs. 

özetle: derinlemesine analiz, yüzeysel büyük bir alana bakmak yerine, daha dar bir alanda derinlemesine bir analiz yapmaya çalışalım. başkalarının yaptığı güzel görselleştirmeleri toplamaya çalışalım, esinlenebileceğimiz. yani ne yapacağınıza dair bir fikrimiz olmasına imkan sağlayacak şu iki aracı kullanın  a) basit, taslak el çizimleri ile b) başkalarının yaptığı işler (ben kendi alanımda bu işin şu kısmı gibi bir şeyler yapmak istiyorum gibi cümleler kurabilirsiniz)

ilk hafta; hamdiye, betül, hatice, ilay, funda

bu hafta; bahar, vildan, eda, funda, hatice şekilinde gittik. 

sağdaki katılım linke haftalık sunuş sırası yaptım, ne kadar eşit paylaştırabildim bilmiyorum ama bu sırayı takip edebiliriz... 

bahar senin tema oturmuş gibi duruyor. 

vildan sen turizm eksenli dönüşüm, turizmin koruma alanları üzerindeki baskısı gibi bir tema seçmiş gibisin. cankurtaran'ın eski haritaları ve fotoğrafları üzerinden deltayı, turizm sonrası değişimi göstermeye çalışabilirsin. paftaların güzeldi, alanı anlamak adına falan. bu paftalar olacak. ama bu hafta daha eskiz, bitmemiş ve geleneksel olmayan işler getirmeye çalış. pafta düzenine değil temaya odaklan. bu değişimi ve bu değişimin etkisini (özellikle koruma açısından) nasıl görselleştirebilirim diye kafa yorman gerek. 

eda: yukarda yazdığım gibi a) bir aks b) alanın farklı önemli, tarihi değeri olan belki noktalarından kesitler almak, buralara zoomlamak. okunabilirlik. kadıköyün istiklalden beyoğlu'ndan farkını dar sokaklar ve yoğunluk olarak konuştuk. ama çok fazla yeni bina var kadıköyde, o yüzden de aynı değil. yeni ve niteliksiz yeni binalar arasında tarihi binalar var. bu akmardan yukarı çıkarken cumbalı evler gibi başka tarihi geçmişi, karakteri hissedebileceğimiz peş peşe binalar var mı mesela? bahar'ın paftasında nasıl uzaktan bakınca çizgisel öğeler göreceğiz, pasajları göreceğiz, senin paftana da uzaktan bakınca gene bu tür çizgisel öğeler görebiliriz (kalın çizgiler canlanıyor gözümde ara ara). kiliseler, bu cumbalı evler, başka nitelikli sivil mimarlık örnekleri. belki arada noktasal, bir sürü niteliksiz yeni bina arasında kalmış nitelikli bir bina. baya OKUNABİLİRLİK paftası diye bir pafta uydurabilirsin. bu cumbalı evler mesela okunabilir. kiliseler okunabilir (mi?). başka benzer örnekler vardır mesela onlar okunamıyordur. yani atıyorum 3 seviyede. okunabilir, az okunabilir, okunamayan falan gibi. bir pafta böyle olabilir. bu alan içinde bu tür örnekler bulabilirsen onlara bakarak başka oyunlar uydurabiliriz belki. 

funda: eski haritalar ile yeni haritalar üzerinden bir ritm analizi yapıcaksın gibi konuşmuş olduk sanırım. yani eski haritada o aksta doluluk, boşluk. yeni haritada aynı doluluk boşluk. bize doğal olmayan bir şey var gibi geldi ya şu anki halinde, geçmişteki neymiş, nasıl farklılaşmış. 

sonra surun diğer duvarlarındaki ritm. senin kavram/tema ne olacak peki? ritm mi? 

hatice: hatice sen endüstri mirasının dönüşümünün mahalle üzerindeki etkilerine bakıyor gibisin. mahalleye, uzun süre yatırımsızlığa maruz kalmış bir mahalleye yapılan bir büyük yatırımın mahalleye etkisine bakıyorsun. yakın çevresine. gene delta, değişimi görselleştirmek lazım. bunun için eski haline, üniversite açılmadan önceki duruma dair elimizde bir şeyler olması lazım sanki. var mı?  bunun dışında kafeleşme gibi bir süreç var. dışarıdan gelen insanların kullandıkları kafeler var, en belirgin değişimlerden biri bu. başka dışarıdan gelen insanlara hizmet eden ne tür donatılar var. bunları öne çıkarabilirsin. yani soylulaşma mekanlarını ÖNE ÇIKARABİLİRSİN. yani paftaya ilk baktığımızda öne bir şeylerin çıkması önemli. herkes için geçerli bu. bir şeyler ÖNE ÇIKMALI paftaya bakınca. 

önümüzdeki hafta 20 dakika/ kişi şeklinde bir hedef koyup herkese bakmış olalım. öncelik paftalarda olsun. video üzerinden gösterebilirim diye düşünüyorsanız sadece göstermek istediğiniz, öne çıkarmak istediğiniz şeyi video da olabilir.  önümüzdeki hafta da ders biter bitmez çıkmak durumdayım. sonraki 3 hafta daha esnek olabiliriz...
ama önümüzdeki hafta çok net sorularla ilerleyebiliriz. 1) bu alanda ne yapmak istiyorsun, hangi temayı öne çıkarmak istiyorsun? kısa bir açıklama yaparsınız 2) bunu nasıl görselleştirmeyi düşünüyorsun? paftalarınızı gösterirsiniz, üzerine konuşuruz. 20 dakikada bitmemesi için bir neden yok. 

t

tematik metin

şu 3 medium üzerinden işler üreteceksiniz... 

1) video ya da videolar...

a) sabit plan çekimlerden oluşan mahallenin nasıl bir yer olduğunu anlatan betimleyici bir video (60 saniyelik, 60 saniyede kuzguncuk gibi bir başlığı olacak)

b) video röportaj: mahalleden insanların konuştuğu ve onların anlattıklarıyla ilişkilerin ekranda döndüğü bir video (max 180 saniyelik)

c) tematik bir video: seçtiğiniz kavramı konu alan, bu kavramı analitik bir lens olarak kullanarak alana bakarak çektiğiniz bir video... video röportaj formatında ya da betimleyici bir video ya da başka bir teknik... boşluklarda farklı video türlerini izleriz derste.... 

bu videolardan hangilerini hazırlayacağınızı ilerleyen haftalarda netleştiririz. ama tematik video olmazsa olmaz gibi duruyor. b ve c birleşebilir, üçü birden de birleşebilir. a yani betimleyici video tarihi karakter merkezli olabilir mahallenin genelini yansıtmak yerine.. getirdiğiniz işler üzerinde konuşarak netleştireceğiniz bunları. ama ana vurgu tematik videoda olacak. 

2) paftalar: 

alanda seçtiğiniz ana temayı yansıtan o temayla ilişkili alt temaları/kavramları içeren bir dizi pafta... alana dair yaptığınız kalitatif analizleri yansıttığınız paftalar... 

3) tematik metinler: 

buraya kadar konuştuk zaten...  bir de metin olmalı. bu iki çalışmayı destekleyen... örneğin tematik videonun, bir ya da iki paragraflık bir metni olmalı. orada bu temayı konuşturmalısınız, mahalle, çalıştığınız alanla ve koruma kavramı ile ilişkisini kurmalısınız (belgesellerin ya da yarışmaya katılan filmlerin kısa açıklamaları gibi). benzer tematik metin ya da metinler paftaların da bir köşesinde olabilir. 

kaç video olacağı, kaç pafta olacağı, kaç tematik metin çıkarmak zorunda kalacağınız meselesi kişiden kişiye değişecek muhtemelen. şu anda net bir tarif yapmak çok anlamlı değil. muhtemelen minimumları dönem sonuna doğru ilan etmiş olacağız. biraz da gelen işlere göre belirlenecek. ama pafta ve video ve bunların içeriğini ve arasındaki ilişkiyi görmemize yardımcı olacak metinler olmalı bütüncül bir çalışma ortaya koyabilmek için... 

bunlardan farklı öneriler de getirebilirsiniz. atıyorum bir oyun tasarlayabilirsiniz seçtiğiniz temayla ilişkili ve projeyi bunun üzerine kurgularsınız... 

t

önümüzdeki hafta

önümüzdeki hafta bahar, vildan ve eda ile başlar.... funda, ilay, vildan, betül ve hamdiye diye devam ederiz... 

bence ilk hafta için oldukça iyiydi getirdiğiniz malzemeler, haftaya daha sakin bir tartışma imkanı olur zamanında başlarsak... 13:30'da başlamayı hedefleyelim... 

dersten sonra aklıma gelen bir kaç şey:

eda: senin anlattığın hikayeyi görselleştirmek için bir göz hizasında dolaşan bir kamera.. sabit çekim de değil, göz hizasında hareket eden bir insan, hareket insanın gördüğü görüntü.... mekanların zemin katları, dükkanlar... sonra da kafayı havaya kaldırınca görülenler gibi bir şey canlandı gözümde... tabi kafayı kaldırınca görmeye değer bir şey varsa... 

insanlara kafalarını kaldırmak için bir neden sunabilir miyiz? böyle bir derdimiz varsa... bunun üzerine düşünebilirsin... 

ilay: senin hikayende iki birbirine zıt alan var, A ve B. A, yatırımsızlığa maruz kalkmış, terk edilmiş; B yeniden yatırım süreci geçirmiş, binalara ciddi yatırımlar yapılmış, fiziksel olarak müdahale görmüş, insanların sık kullandığı alanlar. A ve B arasındaki zıtlık, fizik mekan anlamında, kullanım anlamında... video bunu vurgulayabilir. sonrasında derste konuştuğumuz iki tarafta da koruma'ya dair problemler var. iki zıt örnek, ikisinde de problemli konular var. bunlara vurgu yapmak. 1) sabit plan çekimlerden oluşabilir tematik video, hiç konuşma olmadan. 2) konuşmalı da olabilir. 2 tarafı kullananlarla mülakat yapabilsen, A'yı kullananlara A'yı ve B'yi sormak, B'yi kullananlara da gene B'yi ve A'yı sormak. nasıl bir yer olduğunu anlatsınlar... gündelik hayatlarını anlatsınlar, orada bir gün nasıl geiyor, A'dakine hiç B'ye gidiyor musun diye sormak, B hakkında ne düşünüyorsun diye sormak, B'dekine de benzer şekilde A'ya gider misin, niye gidersin, gitmezsen niye gitmezsin... 

mapping olarak özellikle A alanında balicilerin mekanları, sohbet edilen mekanlar, başka şeyler yapılan mekanlar vs. gibi kamusal mekana yüklenen farklı anlamlar üzerinden haritalama yapılabilir. Farklı kesimlerin aynı mekana gün içinde farklı zaman dilimlerinde ya da farklı günlerde yükledikleri anlamlar üzerinden de bir şey yapılabilir. B için de benzer bir haritalama (daha sıkıcı olacak muhtemelen) yapılabilir ve buradan ikisi arasındaki ayrım biraz çıkabilir ortaya. steril olanda standart aktiviteler varken, yatırımsız alanda bir çeşitlilik çıkacak ortaya muhtemelen kamusal açık alanlarının kullanımı açısından. 

hatice: tütün fabrikası/üniversite binası ile insanların kurduğu ilişki ve bu ilişkinin zaman içinde (binanın fonksiyon değiştirmesiyle) değişimi gibi bir şey akla geliyor ama. fabrika açıkken orada olan kişiler bulmak lazım 3-5 tane ve hepsini konuşturmak lazım bu bina ile ilgili, bina ile kurdukları ilişki ile ilgili. sonra bunları anlamlı bir şekilde montajlayıp bu binanın hikayesini çıkarmak falan gibi bir şey akla geliyor. ama mümkün mü? bu insanlar var mı hala orada? gibi sorular var. yani B planı olması lazım. 

betül ve hamdiye: sizle uzun konuştuk zaten. farklı katmanların mekana yükledikleri anlamlar üzerinden gene... 

hep place making'e kaydığımı fark ettim derste de.... farklı oyunlar kurgulanabilir buna takılmamak lazım. 

bir de video güzel... önümüzdeki hafta bir ya da iki kişiyle röportaj yaparak gelme hedefi olsun. derinlemesine görüşme yapmaya çalısın. ama derste bize tüm kaydı dinletmeyin. o kayıttan seçtiğiniz önemli yerleri... 15 saniyelik bir parça, 20 saniyelik bir parça gibi derse getirin... 

iyi bilgisayar 7 numaraları bilgisayardı bunu da not olarak koyalım... 

video güzel bir ifade biçimi ama pafta da olacak. haftaya basit el çizimleriyle (workshop style) neyi nasıl ifade edeceğinizi, etmek isteyeceğinizi gösteren eskizler de olsa iyi olur. bir tane minimum eskiz hedefi koyalım. örnek çalışmalara bakıp, onlardan da sınıfa getirebilirsiniz. ben şuna benzer bir şey yapıcam, şundan esinlenerek şöyle bir şey yapıcam gibi cümleler kurabilirsiniz...  seçtiğiniz tema üzerinden alana bakınca görmemiz gereken, öne çıkması gereken şeyler neler? gerek tematik videoda, gerekse (tematik) paftada aslında bu işleri görenlerin bir şey hissetmesi lazım... bu da gözüne sokarak, çok bariz bir şekilde değil, ince/subtle bir formda olmalı (sanatsal olmalı yani aslında). elinizde tüm veriler olmayabilir, olamaz da, bitmiş hazır bir pafta beklemiyoruz, nasıl bir şey yapacağınıza dair fikir verecek bir çalışma, üzerinde konuşabileceğimiz somut bir malzeme bekliyoruz... klasik analizler paftalar değil (kat adedi vs. gibi), geleneksel olmayan analizler... klasik analizlerden sentezler de çıkarabilirsiniz... temayla ilişkisini kurup onları da kullanabilirsiniz... ama genel olarak kalitatif yöntemleri deniyoruz, sayısal analizlerle üretilmiş paftalardan farklı kalitatif verilere dayalı paftalar hedefliyoruz

şemsiye/ana tema koruma olmalı değil mi bir de? korumayla ilişkisini kurmaya çalışalım bu alt temaların bir şekilde. 

çalışma alanına ya da temaya ilişkin betimleyici video

derste daha fazla örnek gösteririz önümüzdeki hafta ya da haftalarda ama şu an için şu örnek betimleyici videodan ne kastettiğimizi anlamanız için yeterli olucaktır...  

http://sokakistanbul.blogspot.com/2014/12/derbent310-2-dakikada-derbent.html

burada belli bir temaya vurgu yok, mahallenin genel karakteristikleri yansıtılıyor, mahalleye hiç gitmeyen biri mahallenin nasıl bir yer olduğuna dair bir fikir sahibi oluyor. nötr bir video bu yani. sizin sabit plan çekimlerinizde daha tematik çekimler olabilir yani ele aldığınız temayı yansıtan öğelere daha fazla vurgu yapabilirsiniz. sınırlandırmış ya da yönlendirmiş olmak da istemiyoruz şu aşamada. özetle bundan esinlenebilirsiniz... 

insanları konuşturduğumuz, sahadan çekimlerle konuşmaları örtüştürdüğümüz versiyonları (video röportaj) derste izleriz

t

bu haftaki sonuşlar

bu haftaki sunuşlarda powerpoint kullanabilirsiniz ya da kullanmayabilirsiniz. her iki durumda da sorumlu olduğunuz bölümde anlatılanları aktarırken ya da aktardıktan sonra, o bölümdeki en iyi/en önemli 3 cümlenin ayrıca üzerinde duralım. yani powerpoint sunuşu yapıyorsanız 3 ayrı slaytta bu 3 3 önemli cümle olsun. üzerine konuşabileceğimiz, tartışma açıcak cümleler... neden bu cümleleri/alıntıları önemli bulduğunuzu anlatın, sınıftan üzerine yorum alalım. powerpoint kullanmayacaksanız da bu 3 cümleyi ya da cümle grubunu sınıftakilerin takip edebileceği bir sistem düşünün. bir A4'e çıktı alıp 10 kopya alabilirsiniz mesela... 

t